شهردار محترم تهران
رئیس و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی
رئیس محترم پلیس راهنمایی و رانندگی
رئیس محترم سازمان حفاظت از محیطزیست
سلام
کمتر کسی است که در تهران یا شهرهای بزرگ دیگر زندگی کرده باشد و در روزهای کاری یا حتی روزهای تعطیل با نوای گوشخراش وانتیهای دورهگرد بیدار نشده باشد. با این که قطعاً کسی نمیخواهد نان افرادی را که از راههای شریف کسب درآمد میکنند، آجر کند، اما بسیاری از شهروندان به دنبال کمی آسایش و آرامش به خصوص در روزهای تعطیل خود هستند و البته خانوادههایی هم که در منزل خود از بیماران نگهداری میکنند، بیش از سایر شهروندان از دست این وانتیها در عذاب هستند.
شهروندان زیادی برای خلاص شدن از دست وانتی های دوره گرد به پلیس ۱۱۰، کلانتری محل یا سامانههای ۱۳۷ و ۱۸۸۸ شهرداری تهران گلایه میکنند. ماموران پلیس و شهرداری بارها با رانندگان زیادی هم برخورد کردهاند و جریمههایی نیز اعمال شده است ولی آنچنان که شاهد هستیم، این اقدامات نتوانستهاند این معضل را به طور ریشهای حل کند.
همانطور که میدانیم، دلیل اصلی اینکه این برخوردهای قانونی و شکایتها کارساز نبوده است، این است که کمتر به دلیل اصلی ایجاد این مشکل توجه شده است. اگر به دلیل اصلی توجه نکنیم، اکتفا به شکایت شهروندان از چند پلاک خودرو و پیگیری ماموران پلیس و شهرداری راه به جایی نخواهد برد زیرا کمتر شهروندی زمان لازم برای پیگیری مجدد تکرار تردد همان خودرو را خواهد داشت و معمولا با ناامیدی ترجیح میدهد تا آن صدای نخراشیده را تحمل کند و حتی بیشتر موجب تنش روحی و روانی وی خواهد شد، از آنجایی که قادر به حل این مسأله نبوده است و احساس شکست در مقابل آن فرد را دارد و به این باور رسیده است که قانون و دستگاههای اجرایی و نظارتی توان حمایت از شهروندان به صورت موثر را ندارند. بنابراین، برخوردهای شکایتی، قهری و زوری قطعاً تاثیری در حل این مشکل نداشته و نخواهد داشت و حتی با فرض برخورد پلیسی و جریمه و توقیف تمام وانتهای شهری، چندی بعد مجدد از گوشهای، این نوع فروش محصول پا به عرصه خیابانها خواهد گذاشت.
اما، به واقع دلیل اصلی این نوع فروش خیابانی چیست و چگونه میتوان آن را به طور موثر تغییر داد و کمک به تمیز شدن ظاهر شهر و آرامش روانی شهروندان کرد؟
میدانیم که نیاز به کسب درآمد، مهمترین دلیل رانندگان وانت ها برای تردد در شهر و استفاده از بلندگوها است. از آنجایی که رانندگان این خودروها کسب درآمد را یک حق قانونی برای خود میدانند که حتماً یکی از حقوق اساسی هر شهروندی است و طبق اصل ۲۸ قانون اساسی "هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند. دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید." اما این افراد به دلیل ناآگاهی، برای رسیدن به این حق، تضییع حقوق سایر شهروندان را جایز میشمارند و بدون توجه به اینکه داد زدن در کوچه ها و خیابانها ممکن است شهروندان را آزار دهد، اقدام به این کار میکنند و توجهی به اعتراضها و شکایتها ندارند. اینکه رانندگان توجهی به آزار دیدن شهروندان دیگر ندارند، به لحاظ اجتماعی نشاندهنده یک نوع تنفر است و این تنفر میتواند به این دلیل باشد که رانندگان معتقدند که ما نیز همانند شما حق کسب درآمد داریم، پس آنچنان که میپسندیم اقدام میکنیم و شاید معتقدند که شهروندان دیگر توجهی به اوضاع اقتصادی آنها نداشته و ندارند و این نوع نگاه را خودخواهی تلقی کردهاند و خود را ناخودآگاه مجاز به خودخواه بودن دانستهاند. تغییر این نوع فرهنگ و آگاه سازی رانندگان، نیاز به فرهنگ سازی در طول زمان دارد که امیدواریم این امر توسط متولیان آموزش و پرورش نظیر سازمان آموزش و پرورش، صدا و سیما، هنرمندان، خانوادهها و پژوهشگران جامعهشناسی و روانشناسی انجام شود. اما ما میتوانیم با توجه به همان نکته اول، که رانندگان در پی رسیدن به حق اساسی خود، که کسب درآمد است هستند، به حل مشکل کمک کنیم.
ارائه راهکارهایی که حق کسب درآمد رانندگان وانت ها را به رسمیت بشناسد، میتواند این بخش از جامعه را با شهروندان دیگر همراه کند و منفعتی که این راهکارها برای رانندگان به همراه میآورد با توقف استفاده از بلندگوها معامله شود.
چه راهکاری قابل ارائه به رانندگان است؟
اولین و مهمترین گام در حل این مشکل این است، که رانندگان وانت ها، به عنوان فروشنده به رسمیت شناخته شوند و حق کسب درآمد آنها نیز به رسمیت شناخته شود. قبول کنیم که این قشر از جامعه نیز، سالهاست مشغول ارائه خدمات به شهروندان بودهاند و مشتریان بسیاری در سراسر شهرها دارند. اگر این رانندگان به رسمیت شناخته شوند، این قشر از فروشندگان ساماندهی خواهند شد و سپس امکان تعامل سازنده با آنها فراهم میشود.
۱.. شهرداری میتواند با دریافت اطلاعات رانندگان و وسیله نقلیه آنها، کد فروشندگی به هر راننده تخصیص بدهید.
۲. رانندگان با دریافت کد فروشندگی، رسما با حمایت و پشتیبانی شهرداری و کاملاً قانونی به ارائه خدمات فروش میوه در شهر میپردازند.
۳. رانندگان فروشنده، سالانه ۱۰ درصد (برای مثال) تخفیف پرداخت عوارض شهرداری خواهند داشت.
۴. رانندگان فروشنده، با کد فروشندگی خود، امکان ثبتنام در اپلیکیشن های فروش آنلاین میوه مانند اسنپ خواهند داشت. (با مذاکره با اپلیکیشن ها میتوان آنها را در کمک به این پویش شهری همراه کرد). رانندگان وانت ها، این امکان را دارند که میوه را با وسیله نقلیه ای که دارند به درب منازل مشتریان ببرند و از این خدمت نیز کسب درآمد کنند. پیش از این، آنها این کار را به صورت رایگان انجام میدادند. اگر در اپلیکیشن ها ثبتنام کنند و اقدام به فروش آنلاین کنند، میتوانند هزینه حمل بار را نیز دریافت کنند که این میتوانند رانندگان را به ارائه خدمات فروش میوه به محلات مختلف تهران سوق دهد.
۵. رانندگان فروشنده متعهد میشوند که با شروع همکاری قانونی در کنار شهرداری و شهروندان، از بلندگو استفاده نکنند و در صورت استفاده از بلندگو و ثبت شکایت توسط ماموران شهرداری یا شهروندان، متحمل جریمه سنگین خواهند شد. ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) مقرر میدارد: "هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد، موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد، به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد."
در مجموع، میتوان گفت که آلودگی صوتی یکی از مهمترین مشکلات زیستمحیطی در جهان است که تاثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی افراد و جامعه دارد. بنابراین، توجه به این مشکل و اتخاذ اقدامات لازم برای کاهش آن از اهمیت ویژهای برخوردار است.