رئیس محترم جمهور
سلام؛
پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ و بهدنبال آن استقرار نظام جمهوری اسلامی بهجای نظام ستمشاهی پهلوی، تغییر و تحول بنیادینی را در عرصههای گوناگون اجتماعی به وجود آورد، چراکه تحول در نظام از طریق تحول در بنیادها و ساختارها تحقق مییابد. در این راستا مقوله «فرهنگ» از جایگاه ویژه و پایگاه ممتازی برخوردار بوده، بهطوری که تصور تغییر در نظام بدون تغییر در فرهنگ حاکم بر آن، تصوری ناموجه است.
صدور پیام نوروزی امام خمینی (ره) را در اول فروردین ۱۳۵۹، باید نقطه عطفی در تاریخ انقلاب فرهنگی دانست. ایشان در بند «۱۱» این پیام بر ضرورت ایجاد «انقلاب اساسی در دانشگاههای سراسر کشور»، «تصفیهی اساتید مرتبط با شرق و غرب» و «تبدیل دانشگاه به محیطی سالم برای تدوین علوم عالی اسلامی» تأکید کردند.
نام جهاددانشگاهی اولینبار در تابستان سال ۱۳۵۹ و در پی تعطیلی دانشگاهها بر اثر وقوع حرکت انقلاب فرهنگی و با هدف بازسازی و بهبود فضای علمی، فرهنگی و اجتماعی دانشگاهها مطرح شد. ستاد انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱۶مرداد۵۹ بر مبنای مصوبه خود، شورای عالی جهاددانشگاهی را با وظایف زیر تأسیس کرد:
- شناسایی و استفاده از نیروهای آزادشده دانشگاهها و موسسات آموزش عالی اعم از استاد، کارمند، کارشناس آموزش و عوامل خدماتی
- بررسی و شناسایی زمینههای جذب نیرو در نهادهای انقلاب و وزارتخانه
- تهیه طرحهای مستقل که بتواند نیروهای دانشگاهی را جذب کنند
- استفاده از امکانات آموزشی و تجهیزات و وسایل کارگاهی و امثال آن
- استفاده از بودجهای که در بند ۳ لایحه قانونی مورخ ۲۵/۴/۵۹ مقرر شده بود
- تشکیل شوراهای سه نفرهای که مسئولیت اداره جهاددانشگاهی را در هر دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی خواهند داشت و امکانات و تجهیزات و وسایل کارگاهی و امثال آن را در اختیار خواهند گرفت.
در پی این مصوبه، نهادی انقلابی بهنام جهاددانشگاهی تأسیس شد.
تشکیل جهاددانشگاهی ادامه حرکت و نهضتی است که از فروردینماه ۵۹ و با الهام از پیام نوروزی حضرت امام خمینی (ره) آغاز شد. این حرکت توسط اعضای انجمنهای اسلامی دانشجویان دانشگاهها و بهمنظور ایجاد تغییراتی اساسی در دانشگاهها شکل گرفت و از همان ابتدا انقلاب فرهنگی نامیده شد.
جهاددانشگاهی نهادی انقلابی است که از دل انقلاب فرهنگی در ۱۳۵۹ برآمده تا مددکار آن ستاد برای ایجاد تحولی اساسی در نظام دانشگاهی و آموزش عالی کشور باشد و ارتباط ضروری دانشگاه با جامعه و مسائل آن را که از بدو پیدایش دانشگاه در این سرزمین مورد غفلت قرار گرفته بود، برقرار و مستدام بدارد و در صورت امکان الگو و نمونهای از ارتباط وثیق و سازنده میان نهادهای علمی و تخصصی دانشگاهی با مسائل و مشکلات جامعه باشد.
جهاددانشگاهی بر اساس باور و اعتقاد به «توان حل و رفع مسائل و مشکلات علمی فنی و اجتماعی کشور توسط تواناییها و استعدادهای درونی» شکل گرفته است، جوانان مؤمن و متخصص شاغل در این نهاد توانستهاند در سایه اعتقاد و ایمان به توانایی متخصصان ایرانی و ایجاد فضایی ایمانی، عاطفی و به دور از ملاحظات صرف دیوانسالاری، با مجاهدت و سختکوشی در شرایط طاقتفرسا و صعب روزهای پس از انقلاب و با صرف حداقل امکانات و منابع مالی و مادی به کارهایی دشوار و خطیر مبادرت ورزند و در این راه سخت و دشوار، اتکای به خداوند سبحان و اعتقاد به اسلام ناب محمدی (ص) و همت و انضباط و سختکوشی اعضای متعهد و متخصص خود را مهمترین سرمایه و توشه راه خود قرار دهند.
سیر تحولات جهاددانشگاهی
بررسی اجمالی تغییرات ساختاری این نهاد نشاندهنده پنج مرحلهی حیات کار و فعالیت در این نهاد انقلابی است:
- مرحله تکوین و تشکیل (۶۱ ۱۳۵۹)
- مرحله استقرار و شکلیابی هویت مستقل (۶۳ ۱۳۶۲)
- مرحله تثبیت فعالیتها (۶۹ ۱۳۶۴)
- مرحله تغییر فعالیت و ساختار تشکیلاتی (۷۵ ۱۳۷۰)
- مرحله بلوغ و تثبیت و تحکیم ساختار (۱۳۷۶ تاکنون)
در گذشته جهاد دانشگاهی دو کرسی در شورای عالی انقلاب فرهنگی داشت که بعد از سالها به یک کرسی کاهش یافت و رئیس جهاد دانشگاهی، عضو حقوقی شورای عالی تلقی میشد. اما در دوره اخیر، عضویت رئیس جهاد دانشگاهی در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز حذف شد و امروز نهادی که خود مولود انقلاب فرهنگی است و نقش اساسی و اول را در نهضت انقلاب فرهنگی داشته است در شورا حضور ندارد.
با توجه به خاستگاه جهاد دانشگاهی به عنوان نهادی برآمده از انقلاب فرهنگی، حضور پررنگ این نهاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی از اهمیت ویژهای برخوردار است و حذف کرسی این نهاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی برای جهادگران این نهاد انقلابی قابل پذیرش نیست. در چنین شرایطی ما جهادگران جهاد دانشگاهی خواستار بازگشت کرسی جهاد دانشگاهی و حضور این نهاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی هستیم.