بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای محمدباقر قالیباف
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
جناب آقای عبدالرسول پورعباس
ریاست محترم سازمان سنجش آموزش کشور
جناب آقای علیرضا کاظمی
وزیر آموزش و پرورش
حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد رضا عابدی
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام؛
همان‌طور که مطلع هستید، «سیاست‌ها و مقررات مربوط به سنجش و پذیرش داوطلبان ورود به آموزش عالی (پس از پایان دوره دبیرستان)» در جلسه ۸۴۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی و تصویب شد و توسط رئیس‌جمهور به مرحله اجرا درآمد. طرح جدید کنکور با مشکلات قابل توجهی همراه است و در صورت عدم لغو یا اصلاح آن، می‌تواند تبعات بسیار منفی بر نظام آموزشی کشور بگذارد.
این مصوبه باعث شکل‌گیری ناعدالتی‌های گسترده‌ای در روند پذیرش دانشجویان شده است. این مسئله منجر به تضییع حقوق بسیاری از داوطلبان شده و فرصت برابر برای همگان را از بین می‌برد. اجرای این مصوبه بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های آموزشی بین مناطق مختلف، خلاف اصول عدالت آموزشی است و می‌تواند آینده تحصیلی بسیاری از دانش‌آموزان مستعد را به خطر بیندازد.
در ادامه برخی از چالش‌های پیش روی تأثیر قطعی سابقه تحصیلی در کنکور ذکر شده است:
۱. پایین بودن قدرت تفکیک امتحانات نهایی
با توجه به افزایش تعداد دانش‌آموزانی که موفق به کسب معدل‌های بالا میشوند، آزمون‌های نهایی پایانی معیار مناسبی برای تمایز و تفکیک دانش‌آموزان در پذیرش رشته‌های پرطرفدار به شمار نمی‌روند. به نظر می‌رسد سوابق تحصیلی در صورتی معتبر خواهد بود که بر اساس چند دوره آزمون نهایی ارزیابی شود. در غیر این صورت، تنها نتایج کنکور است که می‌تواند میان دانش‌آموزان برتر تفاوت ایجاد کند. تأثیر قطعی معدل در نتایج کنکور، شفافیت و عدالت در رتبه‌بندی داوطلبان را خدشه‌دار میکند.
۲. تفاوت در سختی سوالات امتحانات نهایی در سالهای مختلف
داوطلبان کنکور از فارغ‌التحصیلان سالهای مختلف تشکیل میشوند. در حالی که کنکور سراسری با سؤالات یکسان، همه این فارغ‌التحصیلان را می‌سنجد، سوالات امتحانات نهایی در سالهای مختلف دارای درجه دشواری متفاوتی هستند. ملاک قرار دادن نمرات این امتحانات برای سنجش داوطلبان یک سال، مغایر با اصول عدالت آموزشی است.
۳. افزایش نمره‌گرایی در سیستم آموزشی کشور
با اجرای تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور، تمرکز بر نمره‌گرایی در دوران تحصیلی دبیرستان آغاز می‌شود و این موضوع می‌تواند تبعات روانی خاصی برای دانش‌آموزان به همراه داشته باشد. همچنین، حق دانش‌آموزانی که معدل‌های پایین‌تری دارند و کنکور را فرصتی برای جبران می‌بینند، به نوعی تضییع خواهد شد.
۴. تقلب گسترده در امتحانات نهایی کشور
شیوه‌های نوین تقلب که اخیراً به وجود آمده، اغلب از دید مسئولان پنهان مانده است. گستره زمانی و مکانی برگزاری امتحانات نهایی به مراتب بیشتر از آزمون سراسری است و نظارت بر آن در سه مرحله پیش از آزمون، حین آزمون و پس از آزمون، به طور کامل دشوار و گاهی غیرممکن است. با توجه به تعداد زیاد حوزه‌های امتحانی و توزیع برگزاری امتحانات در طول یک ماه، تأمین امنیت در مقایسه با کنکور که تنها در چهار ساعت برگزار می‌شود، به مراتب پیچیده‌تر و دشوارتر است.
۵. مشکلات مربوط به بازار سودجویان و تأثیرات منفی احتمالی
با قطعی شدن تأثیر معدل بر نتایج کنکور، احتمال شکل‌گیری مافیای جدید برای ترمیم معدل و برگزاری کلاس‌های خصوصی افزایش می‌یابد. به غیر از کتب تست، میلیون‌ها جلد کتاب آموزشی دیگر نیز برای امتحانات نهایی وارد بازار خواهد شد. در چنین شرایطی، با پول می‌توان نمرات را خرید و دانش‌آموزانی که به مدارس غیرانتفاعی می‌روند، قادر خواهند بود رتبه بهتری در کنکور کسب کنند. به عبارت دیگر، با اعمال تأثیر قطعی معدل در کنکور، عدالت آموزشی به شدت آسیب خواهد دید.
۶. نابرابری‌های مربوط به فارغ‌التحصیلان نظام‌های آموزشی مختلف و فشارهای مالی و آموزشی
هر سال، نیمی از داوطلبان کنکور سراسری را فارغ‌التحصیلان سالهای گذشته تشکیل می‌دهند. این داوطلبان، در زمان تحصیل خود از تأثیر معدل امتحانات نهایی بر نتایج کنکور و ورود به دانشگاه اطلاعی نداشتند و ممکن است موفق به کسب معدل بالا نشده باشند. به همین دلیل، مجبور خواهند شد در امتحانات ترمیم معدل شرکت کنند که فشار مالی مضاعفی را بر آن‌ها وارد خواهد کرد.
۷. نادیده گرفتن وضعیت فارغ‌التحصیلان فنی و حرفه‌ای و کاردانی
عزیزانی که دارای دیپلم فنی و حرفه‌ای یا کاردانی هستند و قصد شرکت در کنکور سراسری را دارند، در طرح مذکور به طور کامل نادیده گرفته شده‌اند.
۸. نقض عدالت اجتماعی
بسیاری از معلمان ذکر کرده‌اند، برخی از ورقه‌ها که تعداد زیادی از سوالات آن‌ها سفید باقی مانده بود، به طور غیرمنتظره‌ای نمرات بالایی کسب کرده‌اند. به علاوه، مشاهده شده که پیشنهاداتی برای تصحیح اوراق امتحان نهایی متوسطه دوم به معلمان متوسطه اول ارائه شده است.
۹. ایجاد تنش و استرس طولانی‌مدت در دانش‌آموزان از سالهای نوجوانی
پرداختن به موضوع کنکور از پایه دهم و یازدهم اشتباهی استراتژیک به شمار می‌رود که منجر به ایجاد تنش و استرس در خانواده‌ها و دانش‌آموزان در دوران بلوغ می‌شود.
۱۰. نبود فرصت جبران برای افرادی که پس از وقفه تحصیلی قصد ادامه تحصیل دارند
شیوه برگزاری امتحانات نهایی، فرصت جبران را از کسانی که پس از مدتی تصمیم به بازگشت به تحصیل و شرکت در کنکور میگیرند، سلب میکند.
۱۱. ضعف در اجرای امتحانات نهایی
سازمان سنجش در برگزاری کنکورهای تستی، با تجربه پنجاه ساله، تنها یک آزمون در سال را مدیریت میکند. اما طراحی آزمون‌های نهایی به شیوه‌ای است که در طی سه سال، بیش از ۳۰ آزمون برای هر دانش‌آموز برگزار می‌شود.
۱۲. آشفتگی در پاسخ و کلیدهای امتحانات نهایی
در امتحانات برگزار شده، برخی از کلید سوالات دارای پاسخ‌هایی بوده که به کتابهای درسی مرتبط نبوده یا اشتباه بوده است.
۱۳. اجبار به ترمیم نمره‌های پیاپی برای قبولی در رشته‌های خوب
ترازدهی برای امتحانات نهایی به گونه‌ای است که نمرات مشابه در سالهای مختلف تراز متفاوتی میگیرند.
۱۴. ترازدهی ناعادلانه
ترازدهی در سیستم آموزشی کنونی به گونه‌ای طراحی شده که نمرات مشابه در سالهای مختلف، ترازهای متفاوتی را به خود اختصاص می‌دهند.
دانش‌آموزان، آینده‌سازان ایران بزرگ و مهم‌ترین قشر جامعه هستند. به همین دلیل، ضروری است که به ظلم و نابرابری‌های موجود در نظام آموزشی پایان دهیم و این نظام را بر اساس منطق و استدلال و با توجه به نظرات خود دانش‌آموزان شکل دهیم. نباید شرایطی فراهم کنیم که دانش‌آموزان برای کسب مدرک دیپلم و ورود به دانشگاه با مشکلات و حسرت‌های فراوان مواجه شوند. امیدواریم که پیش از افزایش آمار ترک تحصیل و بروز مشکلات روانی مانند افسردگی، به وضعیت کنونی رسیدگی شود.
در نهایت، ما تقاضای لغو تأثیر معدل در کنکور سراسری و بازگشت به شیوه‌ی گذشته (تستی) را داریم تا شاهد عدالت آموزشی بیشتر و کاهش استرس و اضطراب در میان دانش‌آموزان باشیم.
با احترام و سپاس؛
جمعی از دانش‌آموزان و فعالان حوزه کنکور
موفق شد
ویژه
