وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری
موضوع: لزوم اصلاح معیارهای پذیرش هیئت علمی و حذف شرط معدل به نفع عدالت آموزشی
سلام؛
شرط معدل به عنوان یکی از معیارهای پذیرش در هیئت علمی دانشگاه‌ها، به دلیل تغییرات قوانین آموزشی و شرایط متغیر تحصیلی در سال‌های گذشته، به عاملی برای ایجاد نابرابری میان فارغ‌التحصیلان تبدیل شده است.
دلیل اول:
مطابق بخشنامه‌ای که از سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۵ اجرایی شد، نمره پایان‌نامه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دیگر در معدل کل آنان لحاظ نمی‌شود و تنها به صورت کیفی (قبولی یا عدم قبولی) ثبت می‌گردد. این تغییر، نمایانگر نادیده گرفتن بخش مهمی از توانمندی‌های پژوهشی دانشجویان در محاسبه معدل کل است.
دلیل دوم:
بر اساس آیین‌نامه جدید آموزشی دوره‌های کاردانی و کارشناسی، مصوب ۱۶ اسفند ۱۳۹۳ شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی، نمرات مردودی دانشجویان که در نیمسال‌های بعدی جبران شده‌اند، دیگر در معدل کل محاسبه نمی‌شوند. اما این قانون برای فارغ‌التحصیلان قبل از این تاریخ اعمال نشده است و همچنان نمرات مردودی در معدل کل آنان تأثیرگذار است. این امر باعث تبعیض میان فارغ‌التحصیلان پیش و پس از اجرای این آیین‌نامه شده است.
مشکلات ایجاد شده:
نابرابری در ارزیابی شایستگی‌ها: حذف نمره پایان‌نامه از معدل کل و تأثیر نمرات مردودی در سال‌های گذشته، معدل فارغ‌التحصیلان را به طور غیرواقعی کاهش داده است.
شرایط سخت‌گیرانه و غیرمنصفانه: طبق قوانین موجود، حداقل معدل برای شرکت در فراخوان هیئت علمی به ترتیب برای مقاطع تحصیلی کارشناسی ۱۳، کارشناسی ارشد ۱۵ و دکتری ۱۶ تعیین شده است و مجموع معدل سه مقطع نباید کمتر از ۴۷ باشد. این محدودیت به گونه‌ای اعمال می‌شود که حتی اختلاف یک صدم می‌تواند مانع از شرکت فرد در فراخوان شود.
تأثیر طولانی‌مدت قوانین قدیمی: کسانی که قبل از تصویب آیین‌نامه‌های جدید تحصیل کرده‌اند، به دلیل تأثیر نمرات مردودی یا نبود امکان جبران، از شانس برابر با فارغ‌التحصیلان جدید محروم شده‌اند.
پیشنهاد جایگزین:
برای رفع این نابرابری‌ها و بازگرداندن عدالت آموزشی، پیشنهاد می‌شود:
۱. حذف حداقل معدل در هر مقطع تحصیلی و استفاده از معیار میانگین معدل سه مقطع به عنوان شاخص نهایی.
۲. ملاک نهایی ارزیابی، میانگین کل معدل سه مقطع تحصیلی باشد که عدد ۱۵ در نظر گرفته شود.
نتیجه:
این تغییر نه تنها عدالت را برای فارغ‌التحصیلان در بازه‌های زمانی مختلف برقرار می‌کند، بلکه از هدررفت استعدادهای علمی و آموزشی جلوگیری کرده و معیارهای پذیرش هیئت علمی را به سمت ارزیابی شایستگی واقعی سوق می‌دهد.
درخواست ما:
از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نهادهای مرتبط تقاضا داریم که در معیارهای پذیرش هیئت علمی بازنگری کرده و شرایط را به گونه‌ای اصلاح کنند که عدالت آموزشی و شایستگی علمی، ملاک اصلی ارزیابی باشد.
موفق شد
ویژه
