رئیس محترم جمهور
جناب آقای دکتر پزشکیان
وزیر محترم اقتصاد
جناب آقای دکتر همتی
موضوع مطالبه ما: بازنگری فوری در سیاست‌های ارزی و صادراتی، قیمت‌گذاری داخلی و مدیریت نقدینگی با تکیه بر کارشناسی اقتصاد خرد و کلان در جهت احقاق حق مردم مستضعف و زحمت‌کش ایران.
با سلام و احترام،
این کارزار، با رهنمود دکتر جبرایلی و با استفاده از هوش مصنوعی تدوین شده و با هدف بررسی سیاست‌های آسیب‌زا و ارائه راهکارهای فوری جهت خروج از «چرخه معیوب اقتصاد ایران» تهیه شده است. در ادامه، تحلیل مبتنی بر مفاهیم اقتصاد خرد و کلان، در چند محور اصلی ارائه می‌شود:
۱. مشکل صادرات مواد خام: نابودی فرصت‌های ارزش‌آفرین
- وضعیت کنونی:
- صادرات نفت خام، سنگ آهن و محصولات معدنی بدون فرآوری، منجر به ایجاد یک اقتصاد تک‌محصولی شده است.
- به عنوان مثال:
- نفت: صادرات نفت خام به جای محصولات پتروشیمی (مانند پلیمرها) فرصت ایجاد ارزش افزوده تا ۱۰ برابر را از بین می‌برد.
- سنگ آهن: صادرات سنگ آهن به جای فرآوری و تولید فولاد، ارزش افزوده صنایع پایین‌دستی را به خارج منتقل می‌کند.
- تأثیرات:
- اشتغال: در حالی که صنایع استخراجی عمدتاً نیروی کار غیرمهارتی نیاز دارند، صنایع تبدیلی (مانند فولادسازی) ظرفیت ایجاد هزاران شغل مهارت‌محور را دارند.
- آسیب‌پذیری اقتصادی: وابستگی به درآمدهای نفتی ناپایدار، اقتصاد را در برابر تحریم‌ها و نوسانات بازارهای جهانی آسیب‌پذیر می‌کند.
۲- فروش مواد اولیه به تولیدکنندگان داخلی با قیمت‌های غیررقابتی
- مکانیسم شکست:
- دولت با فروش گاز، نفت و متانول به قیمت‌هایی بالاتر از نرخ جهانی، هزینه تولید صنایع داخلی را افزایش می‌دهد.
- به عنوان نمونه:
- متانول: قیمت فروش به تولیدکنندگان داخلی حدود ۴۰۰ دلار در حالی که قیمت جهانی در حدود ۳۰۰ دلار است.
- این تفاوت قیمتی، رقابت‌پذیری صنایع پلاستیک و رزین ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
- پیامدها:
- تعطیلی خطوط تولید: صنایع کوچک و متوسط مانند لاستیک‌سازی به دلیل افزایش هزینه‌های مواد اولیه، در معرض خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند.
- فرار مغزها: عدم توسعه صنایع پیشرفته، نیروی متخصص را به مهاجرت و بهره‌برداری در کشورهای دیگر سوق می‌دهد.
۳- سیاست فروش سکه و تشدید بحران‌های کلان
- عیب‌های سیاست فعلی:
- عدم تعادل عرضه و تقاضا: افزایش قیمت سکه نه تنها به تعادل بازار نمی‌انجامد بلکه مشکل بنیادی نرخ ارز را نیز برطرف نمی‌کند.
- جمع‌آوری نقدینگی بدون پشتوانه: این اقدام موقتاً نقدینگی را جذب می‌کند اما با کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده، رشد تولید ناخالص داخلی را تضعیف می‌کند.
- رفع بحران نقدینگی دولت: این سیاست صرفاً یک تدبیر موقت است و منجر به مشکلات بلندمدتی مانند رکود تورمی و اختلال در تخصیص منابع می‌شود.
- پیامدهای کلی:
- رکود دوگانه: همزمان با عدم توسعه صنایع پیشرفته، صنایع موجود به دلیل هزینه‌های بالا دچار انحطاط می‌شوند.
- وابستگی به واردات: جایگزینی مواد اولیه داخلی با محصولات وارداتی (به‌ویژه از چین و هند) وابستگی به منابع خارجی را افزایش می‌دهد.
- اقتصاد دلال‌محور: سرمایه‌ها به جای سرمایه‌گذاری در تولید، به فعالیت‌های دلالی مرتبط با سکه و ارز متمرکز می‌شوند.
۴- راهکارهای فوری و اصلاحات ضروری
- قطع صادرات مواد خام:
- اعمال مالیات‌های سنگین بر صادرات مواد خام و سرمایه‌گذاری جدی در صنایع تبدیلی به منظور ایجاد ارزش افزوده.
- حمایت از تولید داخلی:
- تعیین قیمت یارانه‌ای برای فروش مواد اولیه به تولیدکنندگان داخلی (با قیمت کمتر از نرخ جهانی) به‌منظور افزایش رقابت‌پذیری.
- بازنگری سیاست فروش سکه:
- توقف سیاست‌های کوتاه‌مدت در زمینه فروش سکه و تمرکز بر اصلاحات ساختاری نظیر مهار تورم و احیای تولید.
نتیجه‌گیری
سیاست‌های فعلی، اقتصاد ایران را در دام بیکاری فزاینده، رکود تولید و وابستگی بیش از حد به واردات گرفتار کرده‌اند. در صورت عدم اجرای اصلاحات ساختاری، موج عظیمی از بیکاری تحصیل‌کردگان و فروپاشی صنایع می‌تواند به یک بحران اجتماعی جدی منجر شود.
با احترام و سپاس
موفق شد
ویژه
