وزیر محترم ورزش و جوانان
ریاست محترم سازمان صدا و سیما
با سلام؛
رسانه ملی یا تلویزیون خصوصی باشگاهی خاص؟ بانک شهر؛ آیا مالک یک باشگاه میتواند اسپانسر یک برنامه بیطرف باشد؟
بیعدالتی رسانهای تنها به حذف و سانسور محدود نمیشود، بلکه حتی کیفیت تصاویر پخششده نیز متفاوت است! در سالهای اخیر، تصاویر بازیهای پرسپولیس با وضوح بیشتر، نورپردازی بهتر، دوربینهای متنوعتر و زوایای پیشرفتهتر نمایش داده شده است؛ درحالیکه بازیهای استقلال و برخی تیمهای دیگر با کیفیت پایینتر و امکانات محدودتر پخش شدهاند. این تفاوت آشکار در نحوه تولید و پخش تصاویر، اتفاقی نیست. چرا باید بازیهای یک تیم با بهترین استانداردهای تصویری ارائه شود، اما سایر تیمها، حتی در مهمترین رقابتهای داخلی و بینالمللی، از چنین امکاناتی محروم باشند؟ آیا این هم بخشی از سیاست رسانهای جهتدار صداوسیما نیست؟
این جهتگیری رسانهای تنها محدود به پوشش مسابقات نیست، بلکه در موضوعات دیگر، بهویژه هنگام جذب بازیکن یا مربی جدید توسط تیمهایی غیر از آن تیم خاص، از جمله استقلال، سیاستهای مخرب رسانهای بهشکل مشهودی دیده میشود. بارها دیدهایم که رسانهی سابقاً ملی، شیوهای را در پوشش اخبار نقل و انتقالات بهکار میگیرد که به حواشی آسیبزا دامن زده و فشارهایی ایجاد میکند که تیمها را از مسیر تقویت و بازیابی توان فنی دور کند. در چنین شرایطی، نمیتوان این شائبهی قابل تأمل را مطرح کرد که این جهتگیریهای مخرب، با پشتوانههای مالی برنامههای فوتبالی تلویزیون مرتبط است؟ چرا باید در کنار این رویکرد، همزمان شاهد همراهی و همدلی حداکثری صداوسیما با تغییراتی باشیم که در آن تیم خاص رخ میدهد؟ آیا این رفتارها، نمونهای دیگر از تضاد منافع در رسانهی ملی نیست؟
این رویکرد جهتدار تنها به برنامههای خبری و نقل و انتقالات محدود نمیشود، بلکه در کارشناسیهای فوتبالی تلویزیون نیز به وضوح قابل مشاهده است. اهالی علم حقوق، «وحدت رویه» را از شروط اصلی قضاوت عادلانه میدانند و آن را گامی لازم برای تحقق عدالت برمیشمرند. اما آیا این اصل اساسی در برنامههای بهاصطلاح کارشناسی صداوسیما، چه در تحلیلهای فنی و چه در بررسیهای داوری، رعایت میشود؟ سیاههای بلند از موارد وجود دارد که نشان میدهد رنگ پیراهن تیمها، تأثیر تعیینکنندهای در تحلیلها و کارشناسیهای فوتبالی داشته است. در بسیاری از این موارد، کارشناسان برای تأمین رضایت آن تیم خاص، حقیقت را وارونه جلوه دادهاند، بهطوری که گویی روز و شب جابهجا شدهاند! حال این سؤال مطرح میشود: آیا این تحلیلها واقعاً کارشناسی است یا صرفاً تلاشی برای راضی نگه داشتن اسپانسرهای مالی تلویزیون؟
چرا بازیهای آسیایی برخی تیمها از شبکه ۳ پخش نمیشود؟
استقلال همواره یکی از پرافتخارترین نمایندگان ایران در آسیا بوده، اما چرا در برخی دورهها، حتی بازیهای این تیم با تأخیر یا از شبکههای فرعی پخش شده است؟ آیا تیمهای ایرانی نباید بهطور یکسان در اولویت پخش مسابقات آسیایی باشند؟ پس چرا برخی تیمها همیشه از حق پخش تلویزیونی محروماند، اما یک تیم خاص همیشه در اولویت است؟ اگر یک تیم نتواند اسپانسر مورد نظر صداوسیما را تأمین کند، آیا باید بازیهایش سانسور شود؟
چه کسی دوربینها را مدیریت میکند؟
دربی ۱۰۵ نمونهی واضحی از مدیریت جهتدار تصاویر بود. صحنههای داوری بحثبرانگیز که میتوانست سرنوشت بازی را تغییر دهد، سانسور شد. در عوض، صحنههایی که به سود تیم خاصی بود، بارها بازپخش شد! این اولین بار نبود! سالهاست که هواداران استقلال شاهد رفتار مشابهی در پوشش بازیهای تیمشان هستند. آیا این فقط یک اشتباه ساده است یا سیاستی از پیش تعیینشده؟ حتی در جشنها و حواشی پس از مسابقات هم تبعیض آشکار است! تا به حال چند بار صداوسیما جشنهای قهرمانی یا شادیهای استقلال را بهطور ویژه پخش کرده است؟ اما پس از دربی ۱۰۵، شادیهای یک تیم خاص بهطور کامل و ویژه پوشش داده شد! آیا این همان عدالت رسانهای است؟
بانک شهر؛ اسپانسر فوتبال ایران یا تیم خاص؟
چرا بانک شهر، که مالک اصلی باشگاه پرسپولیس است، اسپانسر برنامهای باشد که انحصار پخش لیگ برتر را در اختیار دارد؟ آیا وقتی مالک یک باشگاه، بزرگترین حامی مالی رسانهی ملی در حوزه فوتبال است، میتوان انتظار عدالت داشت؟ این تضاد منافع آشکار باعث شده که یک تیم همیشه از مزایای رسانهای بهرهمند شود، درحالیکه تیمهای دیگر با بیعدالتی مواجهاند.
این فقط اعتراض استقلال نیست!
هواداران استقلال سالهاست که قربانی سانسور، حذف تصاویر حساس و گزارشهای مغرضانه هستند، اما آنها تنها تیمی نیستند که از این بیعدالتی آسیب دیدهاند. اعتراض به نحوه پخش بازیها، کیفیت متفاوت تصاویر، لحن گزارشگران و سیاستهای رسانهای، فقط محدود به استقلال نیست. تیمهای دیگری هم بارها شاهد این رویکرد ناعادلانه بودهاند. چرا وقتی استقلال، یا هر تیمی غیر از تیم خاص، به داوری یا برنامهریزی لیگ اعتراض دارد، رسانه ملی آن را نادیده میگیرد، اما کوچکترین مسئلهی یک تیم خاص، تیتر اول میشود؟
ما چه میخواهیم؟
۱- شفافسازی دربارهی نقش بانک شهر در تأمین مالی پخش مسابقات لیگ و تضاد منافع آن با عدالت رسانهای
۲- حذف سیاستهای جانبدارانه در کارگردانی، گزارش مسابقات و پخش تصاویر
۳- پوشش عادلانهی تمام تیمهای ایرانی، بهویژه در رقابتهای آسیایی، در شبکه ۳ و رسانه ملی
۴- پاسخگویی صداوسیما دربارهی حذف تصاویر حساس، نحوه گزارشگری بازیها و برنامهریزی جهتدار رسانهای.