در دنیای امروز که با چالشهای پیچیده و عمیق اجتماعی روبرو هستیم، رویکردهای سنتی و دولتی به تنهایی قادر به حل این مسائل نیستند. در این میان، کارآفرینی اجتماعی به عنوان رویکردی نوین و تاثیرگذار برای ایجاد تغییر مثبت و پایدار مطرح شده است. این رویکرد برخلاف الگوهای سنتی کسبوکار که تمرکز اصلی آنها بر سودآوری و منافع مادی است، هدف اصلی خود را ایجاد ارزش اجتماعی و بهبود شرایط زندگی برای همه اعضای جامعه قرار میدهد.
کارآفرینان اجتماعی افرادی خلاق، نوآور و دارای روحیه خدمت به جامعه هستند که با شناسایی مشکلات و نیازهای اجتماعی، به دنبال راهکارهایی کارآمد و پایدار برای رفع آنها هستند. آنها با بهرهگیری از مدلهای کسبوکار نوآورانه و با تاکید بر مشارکت جامعه و توانمندسازی افراد، به دنبال ایجاد تغییری ریشهای و ماندگار در جامعه هستند.
تاثیرات کارآفرینی اجتماعی بر جامعه
کارآفرینی اجتماعی با ایجاد تاثیرات مثبت در ابعاد مختلف، به طور مستقیم و غیرمستقیم به بهبود شرایط زندگی و افزایش رفاه اجتماعی کمک میکند. از جمله مهمترین تاثیرات اجتماعی این رویکرد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد فرصتهای شغلی جدید: کارآفرینی اجتماعی با ایجاد کسبوکارهای جدید و توسعه آنها، به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به ایجاد فرصتهای شغلی جدید و کاهش نرخ بیکاری میشود. این امر به ویژه در مناطق محروم و کمبرخوردار که با مشکل بیکاری شدید مواجه هستند، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
کاهش فقر و نابرابری: کارآفرینی اجتماعی با تمرکز بر توانمندسازی اقشار آسیبپذیر و کمدرآمد جامعه، مانند زنان سرپرست خانوار، جوانان بیکار و معلولین، به آنها کمک میکند تا با کسب درآمد و بهبود وضعیت اقتصادی خود، از چرخه فقر خارج شوند.
ارتقای سطح آموزش و بهداشت: بسیاری از کسبوکارهای اجتماعی در زمینه آموزش، بهداشت و بهزیستی فعالیت میکنند و با ارائه خدمات مناسب و با کیفیت به اقشار محروم جامعه، به ارتقای سطح آموزش و بهداشت جامعه کمک میکنند.
افزایش مشارکت اجتماعی: کارآفرینی اجتماعی با تشویق مردم به مشارکت در حل مشکلات اجتماعی و با ایجاد احساس مسئولیتپذیری اجتماعی، منجر به افزایش مشارکت اجتماعی و تقویت سرمایه اجتماعی میشود.
تقویت دموکراسی و پاسخگویی حکومت: کارآفرینی اجتماعی با ایجاد فضایی برای گفتگو و همکاری میان دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی، به تقویت دموکراسی و افزایش پاسخگویی حکومت در برابر مردم کمک میکند.
آگاهیبخشی: با ایجاد کمپینهای مختلف، اطلاعاتی درباره موضوعات مهم به جامعه منتقل میشود که میتواند به تغییر نگرشها و رفتارها منجر شود.
تقویت همبستگی: با ایجاد فضایی برای همکاری و هماندیشی، افراد با علایق مشترک گرد هم میآیند و برای اهداف مشترک تلاش میکنند.
نقش حاکمیت در حمایت از کارآفرینی اجتماعی
حکومتها نقش بسیار مهمی در حمایت از کارآفرینی اجتماعی و ایجاد بستر مناسب برای رشد و توسعه آن دارند. از جمله مهمترین اقداماتی که حکومتها میتوانند در این زمینه انجام دهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تسهیل فضای کسبوکار: حذف موانع قانونی و اداری موجود بر سر راه تاسیس و فعالیت کسبوکارهای اجتماعی، مانند سادهسازی فرآیندهای ثبت شرکت و اخذ مجوزها، ارائه معافیتهای مالیاتی و تامین اجتماعی و …
ارائه تسهیلات مالی و اعتباری: اختصاص بودجه ویژه برای حمایت از کسبوکارهای اجتماعی، ارائه وامهای کمبهره و بلندمدت، تضمین اعتبار و جذب سرمایهگذاری برای این بخش.
ایجاد زیرساختهای لازم: ایجاد مراکز رشد و شتابدهی ویژه کسبوکارهای اجتماعی، فراهم کردن فضای کار اشتراکی و ارائه خدمات مشاورهای و آموزشی به کارآفرینان اجتماعی.
فرهنگسازی و افزایش آگاهی عمومی: معرفی کارآفرینی اجتماعی به عنوان یک رویکرد موثر برای حل مشکلات اجتماعی و ترغیب و تشویق مردم به حضور و مشارکت در این زمینه.
“کارزار”: صدای مردم برای مطالبهگری و تغییر
در ایران نیز در سالهای اخیر شاهد رشد و گسترش کارآفرینی اجتماعی و ظهور پلتفرمهای مختلفی در این زمینه بودهایم. یکی از نمونههای موفق و تاثیرگذار در این زمینه، پلتفرم “کارزار” است که با هدف ایجاد فضایی برای مطالبهگری اجتماعی و جمعآوری امضا برای مطالبات مختلف مردمی راهاندازی شده است.
“کارزار” با فراهم کردن بستری آسان و در دسترس برای همه اقشار جامعه، این امکان را فراهم کرده است تا افراد بتوانند با مطرح کردن دغدغهها و مطالبات خود و جمعآوری امضا برای آنها، صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. این پلتفرم با ایجاد شفافیت و پاسخگویی بیشتر در نظام اداری و سیاسی، نقش مهمی در پیشبرد دموکراسی و افزایش مشارکت مردمی در تصمیمگیریها ایفا میکند.
سخنرانی محمدرضا جلاییپور و تاکید بر اهمیت “کارزار”
اهمیت و تاثیرگذاری “کارزار” به حدی بوده است که چهرههای سیاسی و اجتماعی نیز به آن واکنش نشان دادهاند. محمدرضا جلاییپور، فعال سیاسی و اجتماعی، در سخنرانی خود در جمع هواداران دکتر پزشکیان در میتینگ انتخاباتی برج میلاد، به نقش “کارزار” در انعکاس مطالبات مردم اشاره کرد و خواستار توجه ویژه رئیس جمهور به کارزارهایی شد که بیش از یک صد هزار امضا جمع میکنند. مطرح شدن کارزار به عنوان یک مطالبه در جمعی که دکتر پزشکیان و دکتر ظریف در آن نشستهاند خود یک گام مثبت است.
تبرئه شروین حاجیپور: پیروزی صدای مردم در “کارزار”
یکی از نمونههای بارز تاثیرگذاری “کارزار” و قدرت مطالبهگری اجتماعی، موضوع تبرئه شروین حاجیپور، خواننده جوان ایرانی بود. او که به دلیل انتشار ترانههایی با موضوع اعتراضات اجتماعی بازداشت شده بود، با حمایت گسترده مردم و راه افتادن کارزاری با عنوان “درخواست آزادی شروین حاجیپور” در پلتفرم “کارزار” مواجه شد. این کارزار با استقبال چشمگیر مردم روبرو شد و نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر با امضای آن، خواستار آزادی این هنرمند جوان شدند. در نهایت، فشار افکار عمومی و مطالبهگری گسترده مردمی منجر به تبرئه و آزادی شروین حاجیپور شد.
این اتفاق نشان داد که کارآفرینی اجتماعی و پلتفرمهایی مانند “کارزار” میتوانند نقش مهمی در پیشبرد حقوق شهروندی، افزایش مشارکت اجتماعی و تقویت دموکراسی ایفا کنند. همچنین نشان داد که صدای مردم هنوز هم میتواند تاثیرگذار باشد و تغییری مثبت در جامعه ایجاد کند. موفقیت “کارزار” در جلب مشارکت مردمی و تاثیرگذاری بر تصمیمگیریها، امید به آیندهای بهتر و جامعهای دموکراتیکتر را در دلها زنده میکند.
منبع: انصافنیوز