سومین کارخانه سیمان در روستای «ویدر» در دست ساخت است. اهالی روستا اما از احداث این کارخانه دل خوشی ندارند و میگویند که این کارخانه باعث میشود که منابع آبهای زیرزمینی و قنوات آنان به خطر بیفتد، زمینهای کشاورزی بیآب بماند و آلودگیهای زیستمحیطی گریبانگیرشان شود. با این حال دهیار روستا معتقد است نباید از اشتغالزایی و ارزآوری احداث کارخانه غافل شد.
منابع آبی در خطر است
روستای ویدر در بخش خرقان شهرستان زرندیه استان مرکزی واقع است، روستایی که سال1363 نخستین کارخانه سیمان در 12کیلومتری آن احداث شد. اوایل دهه80 بود که دومین کارخانه سیمان در 6کیلومتری روستا راهاندازی شد. شهریور سال گذشته نیز کلنگ سومین کارخانه سیمان در نزدیکی روستا به زمین زده شد و بهگفته رضا شریعت، دهیار روستا، حالا حدود 40درصد عملیات ساختوساز آن انجام شده است.
اهالی اما چندان از احداث این کارخانه راضی نیستند.
حیدر نجارلو، یکی از اهالی روستا به همشهری میگوید: «اینطور که ما اهالی روستا تحقیق و بررسی کردیم، راهاندازی و احداث سومین کارخانه سیمان در روستایی که حدود 500نفر جمعیت دارد، با سند ملی آمایش زمین مطابقت ندارد. میگویند این کارخانه ظرفیت 600تن در روز را دارد. با این حساب تکلیف منابع آبی برای باغها، زمینهای کشاورزی و دامپروری ما چه میشود؟»
او در ادامه به بازدید علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، در زمستان پارسال هم اشاره میکند و میگوید: «ایشان هم از انتقال آب برای فعالیت کارخانه سیمان متعجب بود و گفت که برای اولینبار است میبینم آب یک کارخانه سیمان از منطقه دیگر قرار است، تامین شود.» او میگوید از آنجا که سیمان یک صنعت آببر است، برای تامین آب گفتند که از حفر چاه در «پرندک» که بخش دیگری از شهرستان است، منابع آب تامین میشود. این موضوع همچنان اهالی را قانع نکرده و آنان نگران منابع آبی برای دامپروری و کشاورزی خود هستند.
آلودگی رودخانهها
رامین نجارلو، یکی دیگر از اهالی روستا و فعال محیطزیست میگوید: «2رودخانه فصلی در مجاورت این کارخانه وجود دارد؛ یکی از این رودها در فاصله ۳۲۰متری است و دیگری در فاصله ۶۰۰متری. براساس قوانین محیطزیست، در این فاصله از رودخانه فصلی نباید مجوز ساخت میدادند. محیطزیست شهرستان طی 2مرحله مجوز را رد کرد اما سازندگان کارخانه از استان مرکزی و تهران پیگیر مجوز شدند. میدانیم که آلایندههای کارخانه سیمان چه به لحاظ گردوغبار و چه از لحاظ سوخت اگر وارد رودخانه فصلی شوند و از طریق آب به پاییندست برسند عملا پاکسازی ممکن نیست.»
مسئله دیگری که اهالی را نگران کرده، فاصله کارخانه تا جاده دسترسی محلی روستاست که فقط 300متر فاصله دارد. حیدر نجارلو نیز ادامه میدهد: «یک جاده محلی نهچندان هموار و ایمن، چطور میتواند برای تردد کامیونهای کارخانه تاب بیاورد؟ با اضافه شدن بار ترافیکی به این جاده، خودش به یک نقطه حادثهخیز تبدیل خواهد شد.»
سرانجام قناتهای روستا
حسین اکبرلو، مدیرعامل انجمن محیطزیستی روستای ویدر نیز در توضیح بیشتر به همشهری میگوید: «منابع آب زیرزمینی اندک است. از سویی طبق آییننامه مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی، فاصله صنایع دارای آلایندگی رده6 مثل سیمان از رودخانه باید 750متر باشد که الان 300متر است که با دیوارکشی کارخانه سیمان این فاصله کمتر هم میشود.»
اکبرلو میگوید که اگر قرار بود کارخانهای هم باشد، کارخانه باید در انتهای باد غالب روستا احداث میشد ولی الان در ابتدای باد غالب روستاست. او ادامه میدهد: «روستا در هوای آلوده محصور میشود و تمام درختان و مزارع را بهخاطر کارخانه سیمان از دست میدهیم.» از آنجا که آب روستا هنوز از قنات تامین میشود، اکبرلو میگوید که آلوده شدن قنات برای روستا فاجعهبار است.
روستا بیکار ندارد
راهاندازی و احداث کارخانهها میتواند نویدی برای اشتغالزایی باشد و رونق و توسعه روستا را دربرداشته باشد. این موضوع هم از سوی اهالی روستا اینطور پاسخ داده میشود.
حسین اکبرلو میگوید: با وجود کشاورزی و باغداری و داشتن 2کارخانه قدیمی سیمان، این روستا بیکار ندارد. حیدر نجارلو هم میگوید: کارگران از شهرستانها و روستاهای اطراف به اینجا میآیند و برای روستا اشتغالزایی دربرنخواهد داشت.
رضا شریعت، دهیار روستا به همشهری میگوید: «علاوهبر طبیعت روستا، کوچه باغها و دشتها، غار ویدر که در جنوب روستا قرار گرفته است میتواند تجربه طبیعتگردی خاصی را برای گردشگران رقم بزند اما اگر روستا منابع آبی و باغ های خودش را از دست بدهد، هیچ جذابیت گردشگری ندارد.» او ادامه میدهد: «همه ما میدانیم که ساخت کارخانه برای اهالی هر شهر یا روستا فوایدی هم دارد؛ آمار اشتغالزایی بالا میرود و مهاجرت معکوس به روستا انجام میشود. برای کشور ارزآوری دارد اما ساخت کارخانه ضمن حفظ منافع ملی باید بهگونهای باشد که زندگی و حیات روستا نیز از بین نرود.»