نشست دوم کارگروه پیوست عدالت بهزیستی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یکشنبه، ۲۸ بهمن، در محل کافه مجموعه کارزار برگزار شد. این نشست با حضور مسئولان دولتی، پژوهشگران و کنشگران اجتماعی، فرصتی بود برای بررسی چالش‌های سالمندان و بازنشستگان و ارائه راهکارهای عملی در این حوزه. در این نشست، «رضا مسلمی» معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق بازنشستگی، «احمد دلبری» مشاور عالی سازمان بهزیستی در امور سالمندان، «شیوا پروایی» عضو هیئت‌علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران، «وحید روحی» نماینده اداره‌کل خدمات رفاهی صندوق بازنشستگی کشوری، «طاهره نقی‌ئی» دبیرکل سازمان معلمان ایران، و «فرنوش ابوطالبی» مدیر حوزه بهزیستی کارگروه پیوست عدالت سخنرانی کردند. «مرضیه ادهم» مدیرکل رصد و پایش عمومی معاونت راهبردی ریاست جمهوری، گردانندگی نشست را برعهده داشت.
ترویج عدالت سالمندی
فرنوش ابوطالبی، مدیر حوزه بهزیستی کارگروه پیوست عدالت، در ابتدای نشست به اهمیت رویکرد علمی مبتنی‌بر تحلیل‌های حساس به سن در سیاستگذاری پاسخگو به سالمندی تأکید کرد. او هدف گروه مطالعاتی چکاد نواندیشان را ترویج عدالت سالمندی و حمایت از این قشر دانست و گفت برای تحقق این اهداف، باید شبکه‌سازی میان پژوهشگران دانشگاهی، کنشگران جامعه مدنی و مسئولان اجرایی تقویت شود. ابوطالبی بر اهمیت تثبیت گفتمان عدالت سالمندی، بهره‌گیری از سیستم‌های پایش و ارزیابی برای بهبود مستمر حمایت‌طلبی در حوزه سالمندی نیز اشاره کرد و از تلاش‌های وزارت رفاه برای حضور مسئولان و متخصصان در این نشست قدردانی کرد.
ضرورت انسجام اجتماعی برای پیگیری مطالبات
در ادامه، طاهره نقی‌ئی، دبیرکل سازمان معلمان ایران، سخنرانی خود را آغاز کرد و بر ضرورت پاسخگو کردن مسئولان تأکید کرد. او گفت برای تحقق مطالبه‌گری و اثرگذاری اجتماعی، کنشگران باید انسجام داشته باشند، برنامه‌ریزی دقیق کنند و در تشکل‌ها و احزاب عضو شوند. نقی‌ئی ضمن انتقاد از فرهنگ تشکل‌گریزی در جامعه، اهمیت سازمان‌یافته بودن و کار گروهی را برای پیشبرد مطالبات بازنشستگان ضروری دانست و سازمان معلمان ایران را به‌عنوان نمونه‌ای از یک تشکل فعال معرفی کرد.
نابرابری‌های موجود در نظام رفاهی بازنشستگان
شیوا پروایی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه سالمندی، در سخنان خود به بررسی نابرابری‌های موجود در نظام رفاهی بازنشستگان پرداخت. او از تحقیقات ۱۵ساله خود در این زمینه گفت و تأکید کرد احساس تبعیض در برخورداری از خدمات رفاهی یکی از نتایج ثابت این پژوهش‌ها بوده است. دکتر پروایی به شدت گرفتن شکاف میان حقوق بازنشستگان و شاغلان اشاره کرد و افزود این شکاف، همراه با افزایش هزینه‌های زندگی و درمان، فشار اقتصادی شدید بر این قشر وارد کرده است. او به مشکلاتی همچون بی‌خانمانی میان سالمندان و بازنشستگان اشاره کرد و گفت برخی از این افراد ناچار به سکونت در گرمخانه‌ها شده‌اند. همچنین، بسیاری از بازنشستگان به‌دلیل مشکلات معیشتی مجبور به اشتغال مجدد در مشاغل غیررسمی شده‌اند. طبق آمارها، ۲۵ درصد از بازنشستگان کمتر از حداقل دستمزد مستمری دریافت می‌کنند و ۶۰ درصد آنان زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
پروایی در پایان بر اهمیت کارزارهای مطالبه‌گری برای افزایش آگاهی بازنشستگان نسبت به حقوق خود تأکید کرد و اعلام کرد قصد دارد کارزاری در حمایت از بازنشستگان فاقد صدای مطالبه‌گر راه‌اندازی کند.
بیمه تکمیلی و متناسب‌سازی حقوق
رضا مسلمی، معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق بازنشستگی، به سؤالات بازنشستگان درباره بیمه تکمیلی درمان و متناسب‌سازی حقوق پاسخ داد. او ابتدا به مسئله بیمه تکمیلی درمان اشاره کرد و تأکید کرد باید مشخص شود آیا اساساً وجود این بیمه برای بازنشستگان ضروری است یا خیر. او توضیح داد طبق ماده ۸۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، بازنشستگان باید از بیمه تکمیلی مشابه شاغلان برخوردار شوند. بااین‌حال، مسئولیت اجرای این قانون برعهده دستگاه اجرایی دوران اشتغال فرد است، نه صندوق بازنشستگی کشوری. او همچنین به روند تدوین آیین‌نامه اجرایی این قانون اشاره کرد که در سال ۱۴۰۰ تدوین و به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال شد، اما هنوز به تصویب نهایی هیئت دولت نرسیده است. مسلمی تأکید کرد مطالبه‌گری در این زمینه باید با آگاهی از مسئولیت‌های نهادهای مرتبط انجام شود.
مسلمی در ادامه به موضوع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان پرداخت و آن را یکی از دغدغه‌های مهم این قشر دانست. او توضیح داد طبق برنامه هفتم توسعه، حقوق بازنشستگان باید متناسب با حقوق شاغلان مشابه و هم‌تراز تنظیم شود. این فرایند طی سه سال و به‌ترتیب با افزایش ۴۰ درصد در سال اول، ۳۰ درصد در سال دوم و ۳۰ درصد در سال سوم اجرایی خواهد شد. چالش اصلی در این زمینه، تعیین دقیق مفهوم «شاغل مشابه و هم‌تراز» است که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. تاکنون ۲۰ گروه شغلی مشابه شناسایی شده‌اند و نیاز به شناسایی گروه‌های شغلی دیگر نیز احساس می‌شود. مسلمی تأکید کرد اجرای این قانون به دقت و شفافیت نیاز دارد و باید سازوکارهای اجرایی آن تدوین شود.
بحران سالمندی و برنامه‌های بهزیستی
دکتر احمد دلبری، مشاور عالی سازمان بهزیستی در امور سالمندان، در سخنان خود ابتدا به تشکیل شورای ملی سالمندی اشاره کرد و گفت این شورا به ریاست دکتر عارف تشکیل شده است و ۱۸ عضو اصلی از حوزه‌های مختلف دارد. دلبری تأکید کرد تشکیل این شورا گام مهمی است، اما مشکلات سالمندان و بازنشستگان فراتر از این اقدام بوده و نیاز به اقدامات جامع‌تری دارد.
او به وضعیت معیشتی معلمان بازنشسته اشاره کرد و گفت بسیاری از آنها پس از سال‌ها خدمت در نظام آموزشی، اکنون با مشکلات اقتصادی شدیدی مواجه‌اند که این شرایط را تکان‌دهنده است. دلبری همچنین به بحران سالمندی در ایران اشاره کرد و افزود کشور در دهه آینده با افزایش سریع جمعیت سالمندان مواجه خواهد شد. به‌گفته او، سال گذشته ۱۵ درصد از کل منابع کشور صرف صندوق‌های بازنشستگی شده است و اگر این روند ادامه یابد، کشور با بحران اقتصادی و اجتماعی جدی روبه‌رو خواهد شد.
درنهایت، دلبری تأکید کرد برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان، باید به سلامت جسمی و روحی آنها توجه شود. او از برنامه انجمن علمی سالمندان برای ایجاد پاتوق‌های فرهنگی و اجتماعی خبر داد که در آنها از مدارس نیمه‌فعال برای برگزاری گردهمایی‌های سالمندان استفاده می‌شود.
پیگیری مطالبات بازنشستگان
اسماعیلی، نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به توضیح اقدامات انجام‌شده برای مطالبات بازنشستگان پرداخت. او گفت وزارتخانه در زمینه مسائل درمانی و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان پیگیری‌های جدی داشته است. او به روند تدوین آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه تکمیلی بازنشستگان اشاره کرد و افزود این آیین‌نامه اکنون در حال بررسی نهایی است. همچنین، در جلسه‌ای با نمایندگان بازنشستگان وزارت بهداشت، توافق شده است نظرات ایشان در تدوین آیین‌نامه مورد توجه قرار گیرد.
خدمات رفاهی و تسهیلات برای بازنشستگان
در پایان نشست، وحید روحی، نماینده اداره‌کل خدمات رفاهی صندوق بازنشستگی کشوری، به تشریح خدمات رفاهی این صندوق پرداخت. او گفت صندوق مسئول ارائه خدمات به بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار بازنشسته و خانواده‌های آنان است و مهمترین چالش این صندوق تأمین منابع مالی برای پرداخت وام‌های ضروری بازنشستگان است. روحی همچنین بر لزوم همکاری بیشتر صندوق‌ها و کانون‌های بازنشستگی برای بهبود خدمات رفاهی تأکید کرد و گفت برای حل مشکلات مالی صندوق‌ها باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام شود.
درنهایت، این نشست فرصتی برای بررسی مسائل مختلف بازنشستگان و سالمندان فراهم آورد و همگان بر لزوم توجه ویژه به این قشر تأکید کردند. اعضای نشست خواستار پیگیری جدی‌تر مطالبات آنان از سوی مسئولان دولتی شدند و بر لزوم ایجاد سیاست‌های حمایتی گسترده‌تر برای بهبود شرایط زندگی سالمندان و بازنشستگان تأکید کردند.
منبع: پیام ما
ویژه
