۲۲۱ هزار نفر کارزار حمایت از زاکانی را امضا کردند اما یک نفر هم برای حمایت از او حاضر نشد. بحث بر سر عملکرد و ماندن یا رفتن علیرضا زاکانی، شهردار پرحاشیه تهران همچنان در فضای مجازی و بین کنشگران شهری و محیط زیستی ادامه دارد. در حالی که گروهی به طور جدی از ابزارهای مختلف برای نقد عملکرد این نامزد انصرافی انتخابات ریاست جمهوری استفاده می کنند، طرفداران او نیز عقب ننشسته و برای حمایت از او خود را به آب و آتش می زنند.
دوئل مجازی در کارزارهای متقابل
از هنگامی که زاکانی در شهرداری تهران مستقر شد، یکی از ابزارهای نقد یا اعتراض به عملکرد او در حوزه های مختلف از جمله رسیدگی به درختان تهران و جلوگیری از ساختمان سازی و قطع درختان، جمع آوری امضا در پلتفرم کارزار بود، پلتفرمی که درخواست های جمع آوری امضا را در موضوعات مختلف ثبت کرده و ضمنا صحت امضاهای آن را ثابت می کند. مخالفان زاکانی از همان ابتدای حضور او در شهرداری با ایجاد کارزارهایی در نقد عملکرد زاکانی تلاش کردند و سپس روی کارزاری برای «برکناری زاکانی از شهرداری تهران» متمرکز شدند.
اما موافقان زاکانی نیز بیکار ننشستند و کارزاری برای حمایت از او تشکیل دادند که به گفته حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم کارزار، دارای یکی از سریع ترین نرخ های رشد در بین کارزارها بوده است. البته قبل از ثبت این کارزار، رسانه های وابسته به شهرداری صحت امضاهای کارزارهای مخالف زاکانی را زیر سوال بردند. بعد از ثبت اما نوعی دوئل مجازی بین امضا کنندگان دو کارزار متقابل ایجاد شد که چند و چون آن در نشستی در دفتر پلتفرم کارزار مورد بررسی قرار گرفت.
کارزاری که با تحریک زاکانی دیده شد
حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم اجتماعی کارزار در این نشست که یکشنبه همین هفته در کافه رویداد کارزار برگزار شد، به افزایش توجه به کارزارهای مختلف اشاره کرد و گفت: ما در آستانه سی و شش میلیون امضا قرار داریم و در ماه های اخیر نیز کارزارهای زیادی در رسانه ها برجسته و دیده شدند.
او تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که در ماه های اخیر بسیار دیده شد و در پلتفرم کارزار مورد استقبال قرار گرفت، موضوعی بود که با محوریت شهردار تهران مطرح شد؛ ما به عنوان یک پلتفرم بسیار تلاش کرده ایم نقش بی طرف خود را داشته باشیم و همه تلاش ما این است که تمامی امکانات را به صورت برابر همه انواع متکثر مردمی که وجود دارند، قرار دهیم.
مدیرعامل کارزار افزود: ماجرا از کارزاری آغاز شد که در رابطه با تخریب پارک قیطریه اتفاق افتاد، این کارزار با متنی ساده و البته مبهمی همراه بود که در آن هیچ اشاره ای به مسجدسازی نشده و صرفا عنوان شد که درختان این پارک دارد برای ساخت و ساز قطع می شود و ما مخالف آن هستیم.
مدیرعامل پلتفرم اجتماعی کارزار ادامه داد: مرحله نخست این کارزار یک کارزار محلی در تهران به شمار می رفت، اما از جایی به بعد، کارزار وارد مرحله دیگری شد. در شرایطی که از ده هزار امضا عبور کرده بود خبرنگاری از شهردار تهران سوال کرد که با توجه به اعتراضات مردم، نظر شما در این ارتباط چیست؟ در آنجا، یک گفت وگوی بسیار جالبی رقم خورد و اظهارات جناب زاکانی منجر به جمله عجیبی شد که من متوجه نشدم چطور یک مسوول می تواند در برابر ده هزار شهروندی که نسبت به موضوعی معترض هستند، بیان کند و بدین سان که بگوید: «می سازیم و خوبش را می سازیم.»
به گفته حامد بیدی، این جمله زاکانی یک کارزار محلی با امضاهای محدود را تبدیل به کارزاری بزرگ و سراسری کرد و سبب دیده شدن آن در سطح ملی شد و بازتاب های رسانه ای فراوانی را به دنبال داشت.
۱۸۶ هزار نفر می گویند زاکانی برود
اعتراضات مجازی بعد از فراگیر شدن کارزار توقف قطع درختان پارک قیطریه وارد فضای جدی تری شد و کارزار «پارک خواری را متوقف کنید» راه اندازی شد. پس از انتشار اخباری مبنی بر احتمال ساخت و ساز در پارک لاله، خواسته کلی تری با عنوان «تعرض به بوستان ها را متوقف کنید» در یک کارزار دیگر مطرح می شود و در ادامه به شکل گیری دیگری برای برکناری شهردار تهران می رسد.
به گفته مدیرعامل کارزار و به نظر تحلیلگران به دلیل آنکه کارزارهای قبلی پاسخ مناسبی از سمت شهردار و شورای شهر دریافت نکردند، مردم راه حل را این دیدند که اساسا شهردار، شهردار خوبی نیست و باید تغییر کند و تا امروز 186 هزار نفر این موضوع را تایید و امضا کرده اند.
بیدی در این باره افزود: این کارزار 22 فروردین ماه راه اندازی شد و البته داستان جالبی داشت که روزنامه همشهری اطلاعاتی را به اشتباه در رابطه با آن نوشته و گفته بود این کارزار پس از انتخابات درصدد اهداف سیاسی علیه زاکانی به راه افتاده در حالی که این کارزار 22فروردین ماه به راه افتاده بود و موج نخست این کارزار پس از پاسخگویی ها و شیوه برخورد زاکانی و اعضای شورای شهر شکل گرفت. سپس موج اول خوابید به خصوص پس از سانحه ای که برای ریاست جمهوری اتفاق افتاد و بعد وارد فضای انتخابات شد و عملا این کارزار سرد شد و موج نخست آن به پایان رسید.پس از انتخابات اما به دلیل نحوه حضور و سخنان زاکانی در ایام انتخابات، موج دوم این کارزار به راه افتاد و امضاهای آنکه قبل از انتخابات 40 تا 50 هزار عدد بود به بیش از 180 هزار امضا رسید.
زاکانی پاسخ می دهد
امضاهای کارزار برکناری زاکانی که زیاد می شود و بازتاب این امضاها در رسانه ها، سبب جلب توجه افکار عمومی به این درخواست مدنی مردم می شود. اینجاست که روزنامه همشهری به عنوان ابزار اصلی شهرداری تهران برای پاسخگویی، تیتر یک خود را به کارزار برکناری اختصاص داده و امضاهای آن را دروغ می خواند، موضوعی که به گفته بیدی، در مورد آن تکذیبیه و توضیح نیز ارسال شده و پس از پیگیری زیاد، به جای تیتر یک بخشی از این توضیحات در صفحات داخلی کار شده است.
اما پاسخ زاکانی فقط به همشهری، رسانه اختصاصی شهردار، محدود نمی ماند و طرفداران او ناگهان به فکر ثبت کارزاری برای حمایت از او در همان پلتفرمی می افتند که صحت امضاهای آن را زیر سوال برده اند و سپس موج های حمایتی مختلفی برای جذب امضا برای آن در سایر پلتفرم ها از جمله پیام رسان ایتا که محلی برای اجتماع حامیان زاکانی است، به راه می افتد.
به گفته دست اندرکاران پلتفرم کارزار، در مدت بسیار کوتاهی ناگهان حجم بالایی از امضا برای حمایت از زاکانی ثبت و این سرعت رشد سبب ایجاد سوال در بین مخاطبان این پلتفرم می شود. بیدی در این باره می گوید: ما سوالات زیادی مبنی بر واقعی بودن یا نبودن این امضاها دریافت کردیم. این مساله جالبی بود که هر دو گروه معتقد بودند امضاهای طرف مقابل واقعی نیست و ما برای اینکه مطمئن شویم آمارها را رصد کردیم و بر اساس نظر کارشناسی اعلام کردیم این امضاها ارگانیک است و صحت امضاها بالغ بر 97 درصد است و تا امروز بیش از 221 هزار امضا ثبت شده و جزو سریع ترین رشد در بین کارزارهایی بوده که ما در پلتفرم داشته ایم.
حتی یک نفر هم نیامد
دوئل کارزارهای موافق و مخالف زاکانی بالا می گیرد و اینجاست که دست اندرکاران پلتفرم میزبان این دوئل تصمیم می گیرند نشستی با حضور دو طرف ماجرا برگزار و آنها را به گفت وگو دعوت کرده و از سوی دیگر لایه های دیگر این موضوع را بررسی کنند.
اما در نشست ویژه کارزارهای موافقان و مخالفان برکناری زاکانی، تنها جمعی از موافقان حضور پیدا کردند و حتی یک نفر از مخالفان برکناری شهردار تهران نیز در این جلسه حضور نیافت.
اعضای شورای شهر نیز در این نشست حاضر نشدند و برخی از آنها گفتند که به ما گفته شده در رابطه با این موضوعات صحبت نکنیم تا کش پیدا نکند.
مدیرعامل کارزار در این باره می گوید: ما می خواستیم طرفداران آقای شهردار هم در این نشست باشند و حتی 10 نفر از فعالان رسانه ای و خبرنگاران حامی آقای زاکانی، از جمله سردبیر روزنامه همشهری که گزارشی را علیه پلتفرم کارزار منتشر کرده بود، دعوت کردیم. علاوه بر آن برای امضا کنندگان حامی زاکانی هم از طریق وب سایت با برچسب فوری اطلاع رسانی کردیم که چنین نشستی در اینجا برگزار می شود، اما هیچ کدام از این عزیزان در این جلسه حضور نیافتند.
شهرداری یک کار تخصصی است که زاکانی فاقد آن است
محمدمهدی کلانتری، دانشجوی دکترای مرمت بناها و بافت های تاریخی که از کنشگران باسابقه حوزه شهری است، در نشست بررسی کارزارهای موافق و مخالف زاکانی به تخصص نداشتن زاکانی برای اداره شهر تهران اشاره کرد و گفت: زاکانی به مدت سه سال شهردار است، اما اینکه چرا امسال مخالفت با او این طور افزایش یافت، یک بخش آن به سبب عدم تخصص او است و این عدم تخصص سه سال قبل هم وجود داشت و فقط مخالفانی از سوی جامعه نخبگانی داشت که می گفتند شهرداری یک امر تخصصی است و کسی که شهردار می شود باید سابقه مدیریت شهری داشته باشد.
کلانتری معتقد است این تخلف شورای شهر بود که زاکانی را به عنوان شهردار معرفی کرد و دولت هم در تایید آن در زمان تایید تخلفاتی داشت، اما با این حال حجم مخالفت اینقدر شدید نبود، اما وقتی با قلدرمآبی گفت می سازیم و خوبش را می سازیم، خودکشی سیاسی در مقابل دوربین ها بود و در واقع مشکل اصلی ادبیات زاکانی در مقابل دوربین ها بود که در ایام انتخابات هم به خوبی دیده شد.
این کارشناس مرمت بناهای تاریخی افزود: در مورد شورای شهر متوجه شدیم از این شورایی باید چنین شهرداری بیرون بیاید، چند روز بعد آقای چمران گفت کسانی می خواهند حواس ها را از مسجدالاقصی پرت کنند، یعنی در یک کلام همه را به اسراییل ربط داد؛ شاید زمانی بود رسانه های یک طرفه حق حیات داشتند و این حرف های یک طرفه جواب می داد و به طرف انگ می زدند ولی حالا معنایی ندارد.
تهران با کلکسیونی از مشکلات روبه رو است
هر چند کارزار برکناری زاکانی از مخالف با قطع درختان پارک قیطریه کلید خورده است، اما کنشگران شهری و محیط زیستی شهر را مجموعه ای از مشکلات می بینند که عامل اصلی آن سوءمدیریت علیرضا زاکانی است.
محمد درویش، کنشگر حوزه محیط زیست در نشست بررسی کارزارهای موافق و مخالف زاکانی با اشاره به این موضوع گفت: در شهرداری تهران کلکسیونی از مشکلات را شاهد هستیم، بخشی از زباله ها در تهران به بدترین شکل ممکن دفن می شود و مشکل زیادی در کهریزک و دریاچه شیرابه آن داریم و جدای از آلودگی، فجایعی چون کشتار پرندگان شکل می گیرد که برآمده از آبگیری از شیرابه است که پرندگان آن را آب می پندارند و گرفتار آن می شوند.
درویش افزود: در تهران فقط 4 درصد از زباله ها بازیافت می شود و 96درصد از این ثروت بزرگ را از دست می دهیم در حالی که زاکانی در این سه سال کار امیدبخشی نکرد و حتی اپلیکیشن هایی که برای پسماند خشک طراحی شده بود، به کنار رفت.
به گفته این کنشگر محیط زیستی در طول سه سال تعداد روزهای سالم کم شده و تعداد ناسالم ها افزایش یافته است در حالی که قانون هوای پاک برای رسیدن به عکس این موضوع طراحی و اجرا می شود.
درویش تصریح کرد: در این مدت سهم حمل و نقل عمومی افزایش نیافته است و شهرداری بر طبل افزایش مسیرها کوبیده و حتی تلاش هایی که در شورای پنجم بود تا به سمت شهری انسان محور برویم و مسیر خوبی برای دوچرخه سواران داشته باشیم، خنثی شده است.روزنامه همشهری دوچرخه سواری را به سخره گرفت و شاهد حذف گام به گام مسیرهای دوچرخه سوار هم هستیم.
انتقادات از زاکانی در این نشست در غیاب حامیانی که از جمع 221هزار نفره آنها حتی یک نفر هم حاضر نشده بود، ادامه یافت. در بخشی از نشست مطرح شد که به گزارش سازمان منابع طبیعی تهران در مدت سه ساله تصدی زاکانی در شهرداری تهران، 16 هزار درخت عمدا کشته شده است تا فضایی برای ساخت و ساز فراهم شود.
محمد درویش همچنین به گزارش مصطفی خوشنویس، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات و جنگل و مراتع در مورد پارک چیتگر اشاره کرد و گفت: به طور عمدی درخت ها را خشک می کنند و از آن طرف شهرداری تهران بنر زنده باد درخت می زند.
ستار میراحمدی یکی دیگر از کنشگران حاضر در این نشست نیز به تراکم فروشی به عنوان آفتی برای شهرها اشاره کرد و گفت: در مورد میزان تراکم فروشی و اثری که بر افزایش مشکلات شهری دارد باید آگاهی رسانی شود. میانگین طبقات باید در نظر گرفته شود و هر طبقه افزایش میانگین تراکم، سبب افزایش جمعیت و آلودگی تا 40 درصد می شود.البته مهم ترین درآمد شهرداری های کشور تراکم فروشی است و این یک معضل جدی است که تا برطرف نشود، شاهد همین وضع فعلی هستیم.
10 نفر از اعضای شورای شهر موافق برکناری زاکانی هستند
آن طور که به نظر می رسد زاکانی حتی از حمایت کامل شورای شهری که او را به عنوان شهردار به دولت قبلی معرفی کرده است، برخوردار نیست. سخنان تند نرجس سلیمانی در شورای شهر که ماه گذشته زاکانی را برای ادامه مسوولیت شهرداری تهران نامناسب خوانده و او را دایم در هوس جای دیگر معرفی کرده بود، موید این نکته است.
به گفته محمد درویش حالا 10 نفر از اعضای شورای شهر نیز مخالف زاکانی هستند و اگر این کنشگری ادامه پیدا کند، امکان به ثمر رسیدن آن تا برکناری شهردار وجود دارد، البته اگر اکثریت مردم تهران با انتخابات قهر نمی کردند، شاید الان زاکانی در شهرداری تهران مسوولیتی نداشت.
درخت قابل جایگزینی نیست
در این نشست رضا ساکی، کنشگر محیط زیست نیز حضور داشت و از منظر متفاوتی به نقد عملکرد شهرداری تهران پرداخت. وی گفت: سوءتفاهمی مطرح است که در فضای جنگلی و شهری، درختان قدیمی را می برند و می گویند بریدیم و جایش درخت کاشتیم. این حرف اصلا کارشناسی نیست، زیرا کارکرد یک درخت قدیمی و جا افتاده با چند نهال که ممکن است هیچ کدام به سن آن درخت نرسند، یکی نیست.
ساکی در توضیح سخنان خود نقبی به تاریخ ایران زد و گفت: در شاهنامه اشاره شده که هر درختی که از بین بردی، باید بکاری و باز گفته شده اینکه درخت تنومندی را از بین ببریم کار نیکبختی نیست، چون ایجاد درختان تنومند کار سخت و غیرممکن است.
انجمن جامعه شناسی ایران قربانی جدید زاکانی
به اذعان کارشناسان و متخصصان شهری، ضررهایی که زاکانی به شهر تهران زده است، فقط در حوزه محیط زیست و حمل و نقل شهری خلاصه نمی شود و برای احصا و اشراف بر آنها باید به اطلاعات شهرداری تهران دسترسی داشت، موضوعی که از ابتدای حضور این فرد دارای مدرک پزشکی هسته ای بر شهرداری تهران، با ممانعت روبه رو شده و عملا سامانه شفافیت شهرداری تهران را از کارایی لازم انداخته است.
یکی از جدیدترین قربانی های زاکانی، انجمن جامعه شناسی ایران است که دفتر آن چند روز قبل توسط عوامل شهرداری تخلیه و پلمب شد. البته این ساختمان تنها یکی از دفاتر و ساختمان هایی است که در دوران مدیریت زاکانی بر شهرداری تهران از فعالان جامعه مدنی و متخصصان رشته های مختلف گرفته و دچار سرنوشت نامعلومی شده اند.
مریم غلامی، جامعه شناس و مدیر داخلی مرکز آموزش تخصصی انجمن جامعه شناسی ایران در نشست بررسی کارزارهای موافق و مخالف زاکانی به پلمب دفتر این انجمن توسط کارمندان زاکانی اشاره کرد و گفت: این انجمن هفته قبل توسط زاکانی و دوستان ایشان تخلیه و پلمب شد و ما بی خانمان شدیم. از گذشته تا امروز تعداد زیادی دانشجو در این مرکز رفت و آمد داشتند و نشست های اجتماعی و علمی در آن برگزار می شد، اما وقتی زاکانی شهردار شد، با نگاه ضد علمی و ضد مدنی با ما برخورد کرد و گفت باید این محل را پس بدهید در حالی که ما مصوبه داریم مبنی بر اینکه تا زمانی که کار علمی می کنیم، مجموعه در اختیارمان باشد و اگر قرار باشد این مکان را پس بگیرند، شهرداری باید ابتدا از شورا مصوبه بگیرد.
او افزود: در سال 94 طبق وظیفه شهرداری ها در حمایت از انجمن های علمی و مدنی، شهردار وقت با یکی از اساتید جامعه شناس وارد مذاکره شد که حاصل آن فعالیت های علمی متعددی در این حوزه شد که در دفتر انجمن جامعه شناسی ایران انجام می شد، اما حالا همه آنها تعطیل شده است. در یک اقدام غیرقانونی، اصرار کردند باید مرکز را بگیرند و در این مدت نامه های زیادی دادیم، گفتیم اینجا کار علمی انجام می شود، اما اهمیت ندادند و حکم تخلیه را صادر و اجرا کردند.
مردم از ابزارهای انتقاد و اعتراض به شهرداری آگاه شوند
تاکید بر آگاهی مردم از حق بر اعتراض و انتقاد، یکی دیگر از نکات مطرح شده در نشست بررسی موافقان و مخالفان زاکانی بود که مورد توجه حاضران و کارشناسان حاضر در نشست قرار گرفت.
بسیاری از مردم به کنشگری عادت ندارند و حتی با مفهوم کار داوطلبانه کاری آشنا نیستند و احساس می کنند که این امور به قشر خاصی محدود است. یکی از کنشگران حاضر در این نشست با اشاره به این موضوع افزود: شهروند تصور می کند اگر عضو مجموعه ای نباشد، حق اعتراض ندارد در حالی که در مرحله اول با همان تلفن های شهرداری می توان حرف ها را انتقال داد.با فعالیت هایی مانند امضای کارزارها، مردم کم کم آگاه شده اند که می توانند نکاتی را به شکل مسالمت آمیز به مسوولان بگویند و نحوه مواجهه شهرداری تهران با این کارزارها که از انکار تا تشکیل کارزار را شامل می شود، نشان می دهد برای مدیران شهری مهم است که مردم چه بازخوردی داشته باشند و این نتیجه مهمی است که از این گونه فعالیت ها حاصل می شود.
چمران می گفت مملکت با کارزار اداره نمی شود
امیرحسین ناطقی از اعضای تیم کارزار پایان دهنده به نشست بررسی کارزارهای موافق و مخالف زاکانی در شهرداری بود و تصریح کرد: ترجیح ما این بود که هر دو طرف حضور داشته باشند، افرادی که از آقای زاکانی حمایت می کردند، پیگیر برگزاری چنین نشستی بودند و ما را گاهی متهم به جبهه گیری می کردند ولی حتی یک نفر از آنها هم در این جلسه حاضر نشد و نشان دادند که حاضر به گفت وگو در یک جلسه ساده هم نیستند.
او افزود: مساله مهم این است که ما به عنوان پلتفرم تلاش کردیم همه بیایند و این نیامدن توهین به 200 هزار نفر امضا کننده و حامی آقای زاکانی است.
ناطقی افزود: در صحبت های آقای چمران، رییس شورای شهر تهران شنیدیم که گفت خبر ندارم اینقدر امضا جمع شده است و وقتی گفتند که بله امضا جمع شده، پاسخ داد که مملکت که با کارزار اداره نمی شود. البته ما نگفتیم قرار است کشور را با کارزار اداره کنیم و تیم ما هیچ نظر کارشناسی در مورد کارزارها نمی دهد، فقط به مخاطبان کارزارها می گوییم عده ای از شهروندان مطالبه دارند و آنها را بشنوید، چون ممکن است به دلایلی مانند در دسترس نبودن رسانه و کنشگری مناسب نتوانند خودشان صدای شان را برسانند و حالا شرایطی فراهم آمده است که صدای مردم از این طریق هم شنیده شود و مسوولان هم می توانند با شنیدن این صداها، امید را به جامعه برگردانند.
منبع: اعتماد
ویژه
.jpeg)
