حضرت آیت الله سید ابراهیم رئیسی
رئیسجمهور منتخب دولت سیزدهم
با سلام و احترام
ضمن عرض تبریک بابت انتخاب شما به سمت ریاست جمهوری و با آرزوی موفقیت حضرتعالی در منصب جدید و اجرای عدالت، ما، جمعی از پزشکان، درد دلها و گلایههای خود را در ذیل به استحضارتان میرسانیم.
همانطور که مستحضرید پزشکان به عنوان جزئی از نخبگان جامعه با سالها تلاش طاقتفرسا موفق به قبولی در این رشته شدهاند. پس از قبولی نیز سالهای زیادی را به صورت شبانهروزی حتی در ایام تعطیل مشغول گذراندن دروس بسیار سنگین و کشیکهای جانفرسایی بودهاند؛ تا جایی که گاهی چند ساعت خوابیدن آرزوی آنها بوده است.
پزشکان ایرانی از نظر علمی در دنیا جایگاه ممتازی دارند و از ابتدا و همیشه در کنار مردم و مورد احترام و اعتماد مردم بودهاند و در آخرین برهه در ایام بیماری کرونا حدود هفتاد درصد شهدای سلامت را تقدیم جامعه کردهاند. متأسفانه در سالهای اخیر هجمههای بیسابقهای به این قشر از تریبونهای مختلف مثل صداوسیما، برخی مشاهیر فضای مجازی، دولت، مجلس و سایتهای مختلف که گاه از سر ناآگاهی و گاه از سر غرضورزی بوده، تاب و توان این قشر خدوم را گرفته و پیکره جامعه پزشکی را فرسوده کرده و موجب سلب اعتماد بین پزشک و بیمار به عنوان رکن اساسی درمان، شده است. این خود عامل ایجاد آسیبهایی جبرانناپذیر است که تنها نمونهای از آن را در ایام کرونا شاهد هستیم که عدهای از هموطنان به دلیل ایجاد شکاف اعتماد حاضرند خود و خانواده خود را به دست داروهای غیرعلمی بسپارند ولی به کادر درمان مراجعه نکنند.
اگرچه عدهای در تلاش برای نشان دادن تمامی پزشکان به عنوان قشر مرفه و بیدرد هستند و تلاش میکنند درآمد بالای قشر اندکی از پزشکان قدیمیتر شاغل در بخش خصوصی و سهامدار بیمارستان خصوصی در کلانشهرها را به کل جامعه پزشکان نسبت دهند، حقوق بخش عظیمی از پزشکان، خصوصاً پزشکان جوان ایران، در حال حاضر زیر خط فقر است؛ درحالیکه در تمام نقاط دنیا پزشکان به سبب تخصص، استرس، مسئولیت بالا، سختی و فشار کاری، چندین برابرمیانگین درآمد جامعه دریافتی دارند.
گروهی از کادر درمان سالهاست رویه مظلومنمایی و دیو ساختن از پزشکان و سوء استفاده از سکوت و سعه صدر پزشکان را در پیش گرفتهاند و بر طبل پزشکسالاری و اختلاف زیاد درآمد پزشکان با سایر کادر درمان میکوبند. از طرفی با علم و تخصص بسیار پایینتر و مسئولیت، استرس و فشار کاری بسیار کمتر از پزشکان در حال حاضر از بسیاری از پزشکان از جمله پزشکان عمومی (بیش از نیمی از جامعه پزشکی حال حاضر)، دستیاران پزشکی، متخصصین طرحی در نقاط مرزی و حتی خیلی از متخصصین غیرطرحی در رشتههایی چون اطفال، بیهوشی، طب اورژانس، داخلی و... حقوق بیشتری دریافت میکنند.
لازم به ذکر است یک پزشک بر خلاف سایر اعضای کادر درمان، علاوه بر حقوق تخصص و مهارت خود، باید حقوق مسئولیت خود را نیز دریافت کند؛ چراکه در صورت بروز کوچکترین مشکل، پزشک مرکز درمانی باید جوابگو باشد. البته که این امر با یک تحقیق ساده و مقایسه فیشهای حقوقی قابل احراز است. علاوه بر آن، این گروه هماکنون نیز با همان رویه مظلومنمایی و ظالم نشان دادن پزشکان به دنبال گرفتن پستهای حساس وزارت بهداشت هستند. درحالیکه در ایام کرونا عدم آشنایی وزیر بهداشت و برخی معاونتهای حساس ایشان با علم پزشکی و شرایط کار در بیمارستانها، خسارات جبرانناپذیری به جان و مال مردم وارد کرد.
اگرچه عدهای تلاش دارند ایران را بهشت پزشکان معرفی کنند و با مظلومنمایی اهداف خود را پیش برند، واقعیت این است که درآمد پزشکان ایرانی حتی از کشورهای همسایه مثل عراق و افغانستان هم کمتر است؛ بطوریکه مبلغ ویزیت پزشکان در این کشورها چندین برابر مبلغ ویزیت در ایران است و شاید باورپذیر نباشد اما واقعیت دارد که عدهای از پزشکان برای کار به این کشورها مهاجرت کردهاند.
جدا از سیل عظیم مهاجرت به کشورهای عربی و غربی که در سالهای اخیر به طور بسیار چشمگیری شدت گرفته است، عدم استخدام پزشکان در بخش دولتی و عدم اجرای قوانین پرداختی در بخش خصوصی باعث شده همکاران پزشک عمومی در بسیاری از شهرها برای مبالغی چون ساعتی ۲۵ هزار تومان و حتی کمتر مجبور به کار شوند.
پزشکان علیرغم اینکه در رسانهها به مالیات ندادن محکوم میشوند، با تصویب طرح قاصدک در سال ۹۳ علاوه بر مالیات مشاغل دولتی زیرمجموعه سازمان امور مالیاتی، به وزارت بهداشت نیز مالیات میپردازند که خواهان لغو فوری این طرح تبعیضآمیز هستیم.
ذیل قانون کار قرار نگرفتن کارورزان و دستیاران پزشکی با حقوق یک میلیونی کارورزان و سه میلیونی دستیاران تخصص پزشکی با وجود حداقل ۱۲ کشیک ۳۰ ساعته ماهانه که بعضی روزها حتی نمیتوانند کفش خود را در بیاورند و نیز اخذ تعهد محضری از دستیاران پزشکی که در صورت انصراف و حتی فوت حین تحصیل خانواده آنها باید غرامت تحصیل آنها را بپردازد در باور هیچکس نمیگنجد. پس از اتفاقات تلخ و چندین مورد خودکشی دستیاران، ماحصل وعدههای مسئولین افزایش ۶۰۰هزار تومانی حقوق این عزیزان بود که به نوعی توهین به نظر میرسد.
نرسیدن پزشکان به درآمد تا سنین بالا (حداقل ۳۳ سالگی) به دلیل طولانی بودن دوران تحصیل و طرح (هفت سال عمومی و چهار سال تخصص و چهار سال سربازی و طرح با حقوق ناچیز) و پس از آن اجازه نداشتن برای کار در شهرهای بزرگ، باعث شده پزشکان در تمام دوران جوانی از داشتن رفاه حداقلی، مسکن، ازدواج، و... محروم باشند.
از طرفی بخش زیادی از مشکلات جامعه پزشکی به دیرکرد دولت در پرداخت کارانهها و حق مقیمی و ماندگاری و حقوق اولیه آنها مرتبط است. طبیعتاً هیچکس حاضر نیست برای خدمتی که امروز ارائه میدهد، یک سال بعد حقوق خود را دریافت کند؛ آن هم با این شرایط اقتصادی و تورم سرسامآوری که بعد از یک سال ارزش درآمد ممکن است پایین آمده باشد.
گروهی که اصرار به افزایش یکشبه ظرفیت پذیرش پزشکی دارند ظاهراً اطلاع ندارند که دلیل اصلی کمبود پزشک، شرایط بد کاری در کشور است که باعث شده بخش عظیمی از پزشکان یا مهاجرت کنند و یا تغییر شغل دهند. جالب آنکه برخی از پزشکان ترجیح میدهند هفتهای یک یا دو روز در کابل، عراق و کشورهای عربی کار کنند و باقی هفته در کنار خانواده باشند تا اینکه در این سیستم ناعادلانه کار کنند. متأسفانه ایران که روزگاری سمبل توریسم درمانی منطقه بود الان تبدیل به صادرکننده پزشک به اقصی نقاط دنیا شده است.
طبق آمار رسمی نطام پزشکی تنها در ده ماه گذشته بیش از ۳۰۰۰ پزشک از کشور مهاجرت کردهاند. با این شرایط لازم است کارشناسانی دلسوز به بررسی این موضوع و علل آن بپردازند؛ زیرا هزینه تحصیل مدرسه و دانشگاه پزشکان از بیتالمال تأمین شده و حال که باید زمینه خدمتشان فراهم شود، به دلیل شرایط نامساعد مجبور به مهاجرت میشوند و مجدداً برای جبران این نخبههای ازدسترفته و پرورش جایگزین آنها از بیتالمال هزینه میشود.
حتی صندلیهای تخصص پزشکی که روزگاری برای رسیدن به آنها رقابت تنگاتنگی وجود داشت، هماکنون در برخی از رشتهها خالی میمانند و شاید منطقیتر این باشد که ابتدا همین پزشکان فعلی مشغول به کار شوند و سپس به فکر افزایش ظرفیت باشیم. از طرفی افزایش بیرویه ظرفیت بدون در نظر گرفتن زیرساختهای آموزشی لازم و استانداردهای بینالمللی لازم، به سبب مهارتی بودن شغل پزشکی موجب کاهش چشمگیر کیفیت آموزش شده است.
جامعه پزشکی ایران، خصوصاً پزشکان جوان، از هجمههای ناعادلانه رسانهها و نسبت دادن تهمتهای ناروا مثل پزشکسالاری، ایران بهشت پزشکان، درآمد نجومی پزشکان، ندادن مالیات و... خستهاند و از کار غیرعادلانه دوران دانشجویی تا سنین بالا و درآمدهای ناچیز و نسبت دادن درآمد درصد کمی از پزشکان به کل جامعه پزشکی، که مصداق آش نخورده و دهن سوخته است به ستوه آمدهاند و همه اینها باعث شده فکر کردن به مهاجرت و تغییر شغل فکر غالب هر روز ما برای آینده باشد.
از طرفی نبود مدیریت لازم جهت استفاده از بحث توریسم درمانی به پشتوانه ایجاد فضای قابل اعتماد بین پزشک و بیمار و از بین رفتن بخش زیادی از سرمایه کشور به دلیل مهاجرت نخبگان، هزینههای سرسامآوری بر دوش کشور گذاشته است که با مدیریت کردن این هزینه میتوان رضایت این صنف فداکار را جلب کرده و از مهاجرتشان و هدررفت بیت المال برای پرورش مجدد متخصص جلوگیری کرد.
لذا ما پزشکان درخواست داریم به دور از جنجالهای پزشکستیزانه با بررسی دقیق وحضور نمایندگان ما، شرایط عدالت در سلامت را پیگیری فرمایید تا همانند سایر کشورهای دنیا، در ایران هم شاهد پرداختی مناسب و در خور شغل پزشکی که تولیدکنندگان سلامت کشور هستند، باشیم و از طرفی تفاوت عادلانهای با توجه به میزان تخصص و مسئولیت درحقوق مشاغل مختلف متناسب با تورم و شرایط اقتصادی کشور را خواستاریم و خواهشمندیم اجازه نفرمایید بیشتر از این امید و انگیزه از پزشکان، خصوصاً پزشکان جوان گرفته شود که خود این امر میتواند تهدیدی برای سلامت مردم باشد.
با تشکر
رونوشت:
• کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی