جناب آقای عزت الله ضرغامی
وزیر محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
با سلام
طبق تعریف کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی دریایی که در سال ۲۰۰۱ در مقر یونسکو در پاریس به تصویب رسید، میراث فرهنگی دریایی (و زیرآب) تمامی نشانه‌‌های حضور بشری را که دارای ماهیت فرهنگی، تاریخی یا باستان‌شناختی و نهفته در اعماق آب‌ها یا در خشکی باشند در بر میگیرد.لازم به ذکر است کشور ایران در سال ۱۳۸۷ به این کنوانسیون پیوسته است.
باستان‌شناسی دریایی (Maritime Archaeology) در اساسی‌‌ترین شکل خود به مطالعه مواد فرهنگی مربوط به بشر و تعاملاتش با دریاها می‌‌پردازد؛ این رشته، مطالعاتی از قبیل کشتی‌ها و مغروقه‌ها، زیرساخت‌های دریایی، بهره‌‌برداری دریایی، هویت و مناظر دریایی و انواع دیگر میراث ملموس و غیرملموس و مرتبط با دریا را در بر میگیرد. بنابراین ذخایر ملموس و غیرملموس فرهنگ دریایی در حوزه پژوهش‌های باستان‌شناسان دریایی است.
امروزه یکی از دغدغه‌های بزرگ باستان‌شناسان دریایی شناورهای تاریخی (قایق، کشتی و...) است. اگر بخواهیم خوش‌بینانه به موضوع نگاه کنیم پژوهش‌های باستان‌شناختی دریایی در ایران در مرحله گذار است اما هنوز تصور درست و همه‌گیری از میراث فرهنگی دریایی و باستان‌شناسی دریایی برای پژوهشگران و مردم خلق نشده است.
روز‌به‌روز بر کمیت میراث فرهنگی دریایی در ایران افزوده می‌شود و به همان نسبت تخریب‌ها شدت میگیرد. انحصارگرایی در این حوزه بیداد می‌‌کند و پژوهشگاه میراث فرهنگی این حوزه را زیاد جدی نمی‌‌گیرد؛ مشکل پیش روی میراث فرهنگی دریایی تکنولوژی و بودجه نیست، بلکه عدم وجود نیت‌‌های خالص و پاک است. برای نمونه تاکنون بخش بسیار زیادی از بقایای شناور تاریخی و چوبی کرگانرود (قروق) در تالش به دلیل عدم توجه دستگاه‌های ذیربط از بین رفته که نیازمند حمایت‌های مردمی است.
از مهم‌ترین عوامل انسانی تخریب این کشتی می‌توان به دسترسی مستقیم و آزاد بازدیدکنندگان به سازه مزبور اشاره کرد که موجب تخریب سازه را از طریق دست زدن، پا گذاشتن و تکیه کردن به اجزای آن فراهم می‌سازد؛ برای کنترل سریع این عامل باید در پیرامون آن حصاری مناسب تعبیه شود. از دیگر عامل انسانی بسیار مهم وجود جاده در یک متری سازه است که عبور وسایل نقلیه از مجاور آن صدمات جبران‌ناپذیری را به آن وارد می‌سازد.
برای کنترل این عامل مخرب این جاده باید سریعاً بسته شود تا از فاصله خاصی نسبت به سازه دسترسی به کشتی از طریق پیاده برقرار شود. از مهم‌ترین عوامل طبیعی نیز می‌توان به نوسانات سطح دریای کاسپی و برخورد امواج آن به کشتی اشاره کرد که کنترل آن، ارائه راهکار از طریق متخصصان مربوط به این حوزه را می‌طلبد.
امروزه بخش عمده‌ای از شناور تاریخی کرگانرود (قروق) به واسطه عوامل انسان‌زاد و طبیعی در حال تخریب است. طبق تحقیقات متعددی که روی این اثر تاریخی صورت گرفته، شناور چوبی مذکور از ارزش‌ها و اعتبارهای لازم برای ورود به فهرست آثار ثبت ملی را داراست و در صورت تخریب، یکی از پنجره‌های ارتباطی نسل‌های آینده با گذشته برای همیشه بسته خواهد شد.
به دلیل تجدیدناپذیری این آثار، در صورت تخریب دیگر از چنین نعمت‌هایی برخوردار نخواهیم بود. لذا درخواست داریم جهت زنده نگه داشتن بقایای شناور چوبی قروق مساعدت فرمایید.
با تشکر
موفق شد
ویژه
